Toruń ma własny krój pisma: jak powstała Antykwa Toruńska?

Pochodzący z Torunia grafik i typograf Zygfryd Gardzielewski zapisał się w annałach historii dzięki własnemu krojowi pisma, zaprojektowanemu w latach 50. Niemal pół wieku później Antykwa Toruńska została zdigitalizowana, dzięki czemu dziś każdy może nią pisać na własnym komputerze.

Antykwa to bardzo obszerne pojęcie, które oznacza krój pisma opartego na alfabecie łacińskim. Jest to obecnie najpopularniejszy krój wśród pism drukarskich. Różne formy antykw stosowane są w druku właściwie wszystkich języków narodowych, zapisywanych alfabetami wywodzącymi się z łaciny.

Antykwa Toruńska została zaprojektowana przez typografa i grafika Zygfryda Gardzielewskiego (1914 - 2001) we współpracy z kilkoma innymi współautorami, którzy pracowali nad nią w latach 1952 – 1958. Jest to antykwa dwuelementowa, czyli taka, która posiada rożne grubości kreski. Nazywana jest również szeryfową, ponieważ posiada niewielkie ozdobniki na końcu liter w postaci poprzecznych zakończeń kresek głównych.

Metalowe matryce z tym oryginalnie wyglądającym pismem zostały odlane po raz pierwszy w 1960 roku w Odlewni Czcionek Grafmasz w Warszawie. Początkowo produkowana była w trzech odmianach: zwykłej, pogrubionej oraz pochyłej w stopniach od 6 do 48 punktów Didota (podstawowa jednostka stosowana w systemach miary wielkości czcionek). Nowa czcionka bardzo szybko zyskała na popularności i niedługim czasie znalazła się w szufladach drukarskich w całym kraju. Używano jej najczęściej do składania akcydensów, czyli wyrobów poligraficznych będących wyrobem jednoarkuszowym. Stosowano ją na plakatach, ulotkach czy też widokówkach.

Janusz Marian Nowacki, typograf pochodzący z Grudziądza, z zamiłowania zajmujący się digitalizowaniem polskich krojów pisma, w 1995 roku rozpoczął pracę nad adaptacją Antykwy Toruńskiej dla potrzeb komputerowych. Wersja 1.0 udostępniona została w 1998 roku i zawierała, tak samo jak oryginał, trzy podstawowe rodzaje. Kilka lat później została rozszerzona o nowe znaki oraz trzy nowe style. Obecna dystrybucja fontu zawiera ponad 1300 znaków i zawiera również cyfry nautyczne, znaki wietnamskie, greckie, matematyczne oraz Cyrylicę.