Ta podtoruńska gmina jest najbogatsza w całym województwie

Zaglądamy do corocznego rankingu najbogatszych samorządów, który przygotowało czasopismo Wspólnota. Dzięki temu zestawieniu wiemy, która gmina z powiatu toruńskirgo ma najwyższe dochody w przeliczeniu na jednego mieszkańca, a także jaka jest ogólna sytuacja finansowa samorządów.

Pod koniec lipca ukazało się wydanie czasopisma samorządu terytorialnego „Wspólnota . To prawdopodobnie najbardziej wyczekiwany numer w roku, gdyż w nim opublikowany został ranking „Najbogatsze samorządy 2023”. Główny wniosek autorzy badania podają już na wstępie.

 - Rok 2023 był niestety kolejnym rokiem spadku dochodów własnych w większości kategorii polskich samorządów - piszą Paweł Swaniewicz i Julita Łukomska. - Jedynym wyjątkiem były województwa Ich dochody własne nie tylko wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim, ale była to jedyna kategoria samorządów, w której dochody na koniec kadencji były realnie (o ponad jedną trzecią) wyższe niż na początku, czyli w 2018 r. W powiatach i miastach na prawach powiatu realny spadek w trakcie kadencji wyniósł ponad 10 proc. Biorąc pod uwagę niemal ciągły wzrost PKB w tym okresie, świadczy to o marnej kondycji JST.

Szczególnie zauważalne były oczywiście spadki wpływów z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych i jak wynika z badania, nie pokryły ich rządowe rekompensaty. Autorzy raportu dostrzegli też - zwłaszcza wśród miast na prawach powiatu - spadki nadwyżki operacyjnej netto budżetów tych podmiotów. Podobna sytuacja, chociaż w nieco mniejszym stopniu dotyczyła gminy, powiatów i mniejszych miast. 

Jednocześnie odnotowano wzrost wielkości wydatków majątkowych. Jak czytamy, w 2023 r. były one nie tylko najwyższe w minionej kadencji, ale w ogóle najwyższe w historii polskich samorządów. Co spowodowało taką sytuację? Ani kredyty, ani środki unijne. Chodzi o „programy wsparcia inwestycji samorządowych przez różne programy rządowe”. Mimo wszystkich kontrowersji związanych z ich przyznawaniem i transparentnością całego procesu wydatkowania, autorzy raportu piszą wprost: - Trzeba zauważyć, że programy te przyniosły nareszcie efekt w wyniku pobudzenia lokalnych inwestycji publicznych.

Zanim przyjrzymy się wynikom, warto zaznaczyć, że ranking tworzony jest na podstawie kryterium dochodowego, rezultaty podawane są „per capita”, czyli w przeliczeniu na mieszkańca danej jednostki. Jak zawsze: pominięto wpływy z dotacji celowych, odjęto subwencję równoważącą, czyli tzw. janosikowe, a do faktycznie zebranych dochodów dodano skutki zmniejszania stawek ulg i zwolnień w podatkach lokalnych. Metodologia badanie jeszcze szczegółowo opisana na stronie internetowej czasopisma. 

Jakie są więc rezultaty zestawienia? Na początek - w kategorii gminy wiejskie - przedstawiamy podium. Tu od lat lider jest ten sam, czyli Kleszczów w województwie łodzkim, gdzie dochód na mieszkańca to ponad 30 tys. zł. Za nim nadmorska gmina Rewal i kolejny reprezentant woj. łodzkiego - Sulmierzyce. 

Najbogatsza gmina w powiecie toruńskim i całym województwie to podtoruńska Wielka Nieszawka z dochodem per capita na poziomie 6346,33 zł. Daje to 52. lokatę w kraju i awans z 70. pozycji przed rokiem. Dalej są podbydgoskie Osielsko i Nowa Wieś Wielka. Druga najzamożniejsza gmina powiatu toruńskiego to Łysomice. 5478,49 zł na mieszkańca dało 114. lokatę i awans z 205. pozycji. Kolejne gminy to: Czernikowo (4808,74 zł - 295 miejsce) Lubicz (4378,76 - 668 miejsce), Łubianka (4248,85 zł - 844 miejsce), Obrowo (4029,47 - 1170 miejsce), Zławieś Wielka (3877,24 - 1340 miejsce), Chełmża (3729,69 - 1438 miejsce). Miasto Chełmża w kategorii „Miasteczka” zajmuje 589. pozycję z dochodem 3844,55 zł na mieszkańca. 

Powiat toruński w swojej kategorii zajął 262. lokatę (888,09 zł). Wśród miast wojewódzkich Toruń i Bydgoszcz są na końcu stawki. Nasze miasto po raz drugi z rzędu zamyka zestawienie z dochodem per capita na poziomie 6033,61 zł, a sąsiedzi plasują się „oczko” wyżej - 6116,53 zł na mieszkańca oznacza 17. lokatę. Z kolei województwo kujawsko - pomorskie tym razem jest piąte. 

Z ostatnich informacji wynika, że szykują się zmiany w finansowaniu samorządów. Kilka szczegółów w tym zakresie, podczas specjalnie zwołanej konferencji prasowej, zdradził wojewoda Michał Sztybel. 

Na zebraniu komisji wspólnej rządu i samorządu, w której zasiadają przedstawiciele takich organizacji jak Unia Metropolii Polskich, Związek Miast Polskich, czy Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej, doszło do wspólnego uzgodnienia projektu i ostatecznego,  pozytywnego zaopiniowania ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. 

Po wprowadzeniu nowych przepisów, dochody JST wzrosną w 2025 r. o 24,8 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu, a w perspektywie najbliższej dekady wzrosną o ponad 345 mld zł. Jeszcze w tym roku nastąpi przekazanie dodatkowych 10 mld zł dla jednostek samorządu terytorialnego. Najważniejsze założenia reformy finansów jednostek samorządu terytorialnego:

- Każdy samorząd będzie miał zagwarantowane wyższe dochody niż obecnie, tj. nie mniej niż 4 proc. ale nie więcej niż 10 proc.

- Dochody podatników będą podstawą naliczania dochodów JST z udziału w PIT i CIT

- Dochody JST nie będą zależały od zmian w systemie podatkowym, ale od tego, jakie dochody mają mieszkańcy.

Autor: Arkadiusz Kobyliński

Chcesz być na bieżąco z informacjami z Torunia i okolic? Obserwuj nas na Facebooku oraz Instagramie.