Podziemna drukarnia toruńskiego środowiska Solidarności pojawiła się w Bydgoszczy

Prawdziwą podziemną drukarnię toruńskiego środowiska Solidarności, której nigdy nie udało się namierzyć i zlikwidować peerelowskim służbom bezpieczeństwa, można oglądać w muzealnym kontenerze ustawionym na placu Teatralnym w Bydgoszczy. W latach osiemdziesiątych wychodziły z niej ulotki i niezależne gazety dodające ducha mieszkańcom regionu. Ekspozycja powstała w ramach obchodów 30. rocznicy wyborów czerwcowych 1989 roku.

- Ruch Solidarności uruchomił w Polsce, a potem w pozostałych krajach Europy Środkowo-Wschodniej, energię społeczną, która zmiotła ze sceny komunistyczne reżimy. To nasze dziedzictwo. Warto wiedzieć, jak drukowano ulotki i gazety, które podnosiły ducha i zagrzewały do pokojowej walki o wolność, demokrację i prawa człowieka. Zapraszam do wizyty w tym niecodziennym miejscu – mówi marszałek Piotr Całbecki.

Ściśle zakonspirowany, pomysłowo ukryty przed wścibskim okiem lokal, łącznie kamuflażem, zaprojektował inżynier Ryszard Konikiewicz. Wzorem była wileńska drukarnia Armii Krajowej podczas drugiej wojny światowej. Ta w Toruniu została umieszczona pod tarasem domu znanego toruńskiego lekarza, doktora Stanisława Osmańskiego, na Leśnej Polanie.

Składała się z dwóch pomieszczeń – w jednym składano i drukowano ulotki i gazetki, w drugiej naświetlano klisze poligraficzne. Drukarze mieli też do dyspozycji prowizoryczną łazienkę, bo podczas sesji drukarskiej ze względów bezpieczeństwa nie mogli wychodzić na zewnątrz. Wchodziło się przez spiżarnię w piwnicy, przez ukryte w ścianie drzwi, zamaskowane dodatkowo półkami z domowymi przetworami.

Obiekt, który ma dziś wartość historyczną, możemy oglądać dzięki szefowi Muzeum Piśmiennictwa i Drukarstwa w Grębocinie pod Toruniem Dariuszowi Soboczowi. Wcześniej był prezentowany w Toruniu.

Wystawa będzie prezentowana w Bydgoszczy do końca września (godz. 10-15). Zwiedzanie jest nieodpłatne, gościom towarzyszyć będzie przewodnik. Odwiedzający będą mogli poczuć się jak drukarze Solidarności osobiście wykonując odbitkę z matrycy typograficznej przy pomocy wałka drukarskiego.  

Partnerem modułu jest Województwo Kujawsko-Pomorskie.